Wanneer jij als duiker onderwater ademt, blijft het volume van de longen bij elke ademhaling gelijk. Hierbij blijft het volume gelijk. Het gevolg is dat de dichtheid van het gas toeneemt. Maar wat zijn hiervan de gevolgen voor de longoverdruk bij duiken?
Deze situatie verandert tijdens de opstijging. Zeker wanneer jij jouw adem inhoudt. Of wanneer een abnormale fysiologische toestand, lucht in een deel van de long opsluit. Denk hierbij aan een slijm in de longen.
In deze gevallen zal de uitzettende lucht vaak een longoverdruk verwondingen bij duiken veroorzaken.
De luchtembolie is de ernstigste verwonding van longoverdruk bij duiken. Deze ontstaat wanneer de lucht via de gescheurde longblaasjes in de bloedbaan komt. Dit kan ook wordt ookwel: "arteriële gasembolie" genoemd. De afkorting hiervan is "AGE".
Als de lucht, in de bloedbaan, via de longen binnendringt, stroomt door de longaderen naar het hart. Het gevolg is dat de luchtbellen, in de aorta en het arteriële systeem komen.
De luchtbellen kunnen zich vrijwel overal in de bloedsomloop nestelen. En vervolgens ernstige schade veroorzaken. Hierbij kan de bloedtoevoer naar de weefsels worden gestopt. Dit doordat de uitzettende bellen een blokkade veroorzaken.
Wanneer de luchtbellen hun weg vinden naar de halsslagaders, gaan ze naar de hersenen. Hier veroorzaken ze een cerebrale luchtembolie. Doordat het zuurstofrijk bloed niet in de in de hersenen komt, kan dat een beroerte veroorzaken.
Symptomen van de luchtembolie zijn onder meer:
Het effect van cerebrale luchtembolie is meestal snel, in vergelijking met decompressieziekte. Deze effecten zijn doorgaans veel trager.
Bij een pneumothorax scheurt het longvlies. Hierbij komt de lucht tussen het longvlies en het borstvlies terecht. Hierdoor zal de long gedeeltelijk of helemaal zijn functie verliezen. De klaplong is het niet direct levensbedreigend. De tweede long werkt nog wel en zal de ademhalingsfunctie overnemen.
De ingeklapte long veroorzaakt pijn en kan ertoe leiden dat het slachtoffer schuimig bloed ophoest.
Het gas hoopt zich op in het mediastinum (borst/buikholte). Als een longoverdruk bij duiken, is deze minder ernstig dan luchtembolie of pneumothorax. De ophopende lucht drukt op het hart en grote bloedvaten. Waardoor verstoord het de bloedsomloop.
Hierbij kan een slachtoffer zich zwak en kortademig voelen. Dit als gevolg van deze verminderde circulatie.
Hierbij hoopt de lucht zich direct onder de huid op in de hals en nekstreek. Het slachtoffer heeft een vol gevoel in de nek voelt en de stem kan veranderen. Bij aanraking kan de huid knetteren.
| Barotrauma | Wat is het? | Symptomen |
| Luchtembolie | Luchtbel in de bloedbaan. Kan zich ophopen en de bloedcirculatie blokkeren | Gelijk aan een infarct, verlammingsverschijnselen (linker of rechterkant van het lichaam), bewusteloosheid |
| Pneumothorax | Gescheurde long, lucht tussen long-en borstvlies | Pijn aan de borst, moeizame ademhaling, ophoesten van bloederig schuim/slijm |
| Mediastinaal emphyseem | Bronch komt de ontsnapte lucht in de buikholte (mediastinum) | Opgezette buikholte, verstoring van hartritme en circulatie |
| Subcutaan emphyseem | Bronch scheurt aan de bovenkant. Lucht komt in de halsstreek | Opgezette halsstreek, verandering van de stem, knetterende huid als je er op drukt |
Longoverdruk bij duiken is een serieuze verwonding. Het kan leiden tot pijn, bewusteloosheid, shock en overlijden. Toch is het makkelijk te voorkomen, door je aan de basisregels te houden. Een basisregel, zoals nooit jouw adem inhouden, heb je al geleerd in de OPen Water Diver cursus. Het is wel essentiële basiskennis voor duikers. Een diepere kennis van de fysiologie van duiken leer je ook in de PADI Divemaster cursus.