Vroeg of laat krijgt elke duiker te maken met stikstof narcose. Zeker wanneer je verder gevorderd bent en dieper gaat duiken. Zodra je dieper duikt dan 30 meter, heeft iedereen er mee te maken. Maar wat is stikstof narcose?
Bij diepere duiken, terwijl je perslucht ademt, wordt de stikstof opgenomen in jouw zenuwstelsel. Dit zorgt voor het verschijnselen van een diepteroes. We leggen het wat verder uit.
Stikstof is een inert gas wat je als duiker tijdens elke duikt ademt. In de basis is stikstof geen gevaarlijk gas. Het heeft wel een aantal eigenschappen waar je als duiker rekening mee moet houden.
Wanneer je gaat duiken dan neemt de omgevingsdruk toe. Hierdoor veranderen de gasdrukken in jouw lichaam. Deze gasdruk in jouw lichaam noem je partiële druk. Tijdens ondiepe duiken is dit geen probleem. Dan is de partiële druk van stikstof laag genoeg om geen merkbaar effect te hebben.
Zodra je dieper gaat duiken, tijdens jouw diepe duik in de PADI Advanced Open Water cursus, dan word je bewust gemaakt van de stikstof narcose. Het goed is dat je dit doet onder direct toezicht van jouw instructeur. Bij duiken dieper dan 30 meter wordt de gasdruk van stikstof hoger.
Wanneer de gasdruk van stikstof hoger wordt dan 3 bar, dan komen er bedwelmende verschijnselen. De tekenen en symptomen kunnen zijn:
Bij deze verschijnselen is het euforische gevoel natuurlijk het lekkerst. Maar anderzijds ook gevaarlijk. Want door jouw euforie en een verminderd beoordelingsvermogen, maak je wellicht verkeerde beslissingen.
Dit is wat er gebeurt in jouw lichaam: Door de snelle opname van stikstof op diepte, wordt de stikstof senl opgenomen in jouw centraal zenuwstelsel. Hierdoor geven jouw synapsen (de uiteiden van jouw zenuwstelsel) de signalen door, via neurotransmitters. De hoge concetratie stikstof remt de signalen in jouw stelsel. Hierdoor worden de signalen minder snel doorgegeven. Het resultaat is dus bedwelming van jou als duiker.
De enige manier om de tekenen en symptomen van stikstof narcose te verminderen is opstijgen. Zodra je een paar meter opstijgt, zal de stikstof druk in jouw zenuwstelsel minder worden. Zelf het opstijgen van een paar meter zorgt er al voor dat je minder bedwelmd bent. En als je een 10 meter opstijgt, dan zijn de symptomen verdwenen.
De stikstof narcose en de verschijnselen kunnen verschillen per duiker. net als met alcohol is de één er gevoeliger voor dan de ander. Dit neemt niet weg dat er altijd een narcotiserend effect is. Alleen reageren duikers er per persoon anders op.
Dit kan ook per duik verschillen. Als je een dagje niet zo goed in je vel zit en je bijvoordbeeld zorgen maakt, kan dit effect onder water groter zijn. Het gevolg hiervan is dat de narcose een sterker effect heeft op jou.
Zeker met diepe duiken, is het verstandig om dit alleen te doen als je je goed voelt.
Helemaal resitent worden tegen de effecten van de narcose, dan kan helaas niet. De fysiologische effecten blijven altijd hetzelfde. Wel kan gebeuren, dat wanneer je vaker dieper duikt achter elkaar, dat je minder last hebt van het effect. Dit is niet vanwege resistentie, maar vanwege jouw persoonlijke bewustzijn.
Diep duiken in Nederland is anders dan diep duiken op een tropische locatie. In de tropen heb je minder snel last van de verschijnselen. In Nederland is het kouder en donkerder.
Ook hier geldt dat het effect van de stikstof narcose hetzelfde is. Alleen door de omgeving ben je je wellicht wat minder snel bewust van het effect. Ook hier is het fysiologische effect gelijk. Het blijft dezelfde partiële gasdruk van stikstof. Alleen door de omstandigheden hebben de symptomen een groter effect op jouw bewust zijn.
Het antwoord hierop is nee. Ook zuurstof heeft dezelfde narcotiserende werking. Het verschillen tussen deze gassen is alleen dat een deel van de zuurstof door jouw lichaam wordt verbrand. Hierdoor is neemt de gasdruk van zuurstof af. Omdat zuurstof dezelfde waarde van bedwelming heeft, wordt er in technisch duiken ook steeds vaker gesproken over gas narcose.
Omdat je met technisch duiken dieper mag, wordt er veel aandacht besteed aan stikstof, of beter gezegd, gasnarcose. je leerft het hier nog beter herkennen en hiermee om te gaan. Je leert dit in de basis van technisch duiken, de TEC 40 cursus.