De ademgassen die wij gebruiken met duiken zijn doorgaans een mengels van gassen, die samen het ademgas vormen. Als we als voorbeeld lucht nemen, dan bestaat dit uit stikstof en zuurstof. Deze twee gassen nemen beide een deel (een partje) van het totaal in. Zo een partje (of deel) noem je de partiële druk bij duiken.
De onderlinge verhouding van de 2 gassen is:
Een deel van het gas is zuurstof en het andere deel is stikstof. Elk gas neemt een deel van het totaal in beslag. Die onderlinge verhouding noem je de partiële druk. We richten ons nu even op de effecten van zuurstof. Stikstof is een inert gas en behandelen we in het artikel over de effecten van inerte gassen.
Jij hebt nu gezien dat er een procentuele verhouding is tussen de gassen onderling. Vervolgens nemen de gassen (in de zelfde verhouding) ook een deel van de gasdruk voor hun rekening. Het percentage zal niet veranderen, maar het effect wel. Dit doordat de onderling druk toeneemt.
We kijken eerst naar lucht en vervolgens naar verrijkte lucht.
Aan de oppervlakte is de druk 1 bar. Nu kunnen we de partiële druk bij duiken, van de gassen onderling ook berekenen. Van de 1 bar neemt stiksof 79% van de druk voor zijn rekening. Vervolgens neem zuurstof 21% van de druk voor zijn rekening.
Nu voor elke diepte blijft het percentage gelijk, maar de druk neemt toe. In de volgende voorbeelden zie je hoe het percentage gelijk blijft en de druk toeneemt. Tel de de twee partjes (partiële drukken) weer bij elkaar op, dan kom je uit op de total druk van die diepte.
| Druk | Stikstofdruk (PPN2) | Zuurstofdruk (PPO2) | Totaal (Eureka!!) |
| 1 bar (oppervlakte) | 0,79 bar | 0,21 bar | 1 bar |
| 2 bar (op 10 meter) | 1,58 bar | 0,42 bar | 2 bar |
| 3 bar (op 20 meter) | 2,37 bar | 0,63 bar | 3 bar |
| 4 bar (op 30 meter) | 3,16 bar | 0,84 bar | 4 bar |
| Druk | Stikstofdruk (PPN2) | Zuurstofdruk (PPo2) | Totaal (Eureka!!) | ||
| 1 bar (oppervlakte) | 0,68 bar | + | 0,32 bar | = | 1 bar |
| 2 bar (op 10 meter) | 1,36 bar | + | 0,64 bar | = | 2 bar |
| 3 bar (op 20 meter) | 2,04 bar | + | 0,96 bar | = | 3 bar |
| 4 bar (op 30 meter) | 2,72 bar | + | 1,28 bar | = | 4 bar |
Wanneer de druk (door dieper te duiken) toeneemt, neemt de onderlinge partiële druk bij duiken ook toe. Met zuurstof zit je aan maximale limieten voor de PPO2 (de partiële druk van zuurstof).
Dus hoe hoger het percentage zuurstof, hoe sneller je aan de maximale PPO2 zit. Daarmee hebben gelijk de mythe ontkracht, dat NITROX juist voor hele diepe duiken is.
OK, we zijn het met jou eens, de vorige module was vrij droge stof. Voor jou herhalen we nu de relatie tussen de gassen en de toenemende druk.
Omdat het zuurstof percentage in verrijkte lucht hoger is zal de partiële druk sneller toenemen. Zoals je in jouw cursus hebt geleerd, zit er een maximale aan de zuurstof druk. Dit om zuurstof vergiftiging van het centraal zenuwstelsel te voorkomen.
Om veilig gebruik te maken van de voordelen van verrijkte lucht heb je een maximale partiële zuurstof druk van 1,4 bar. Binnen deze grenzen duik je dan altijd veilig.
Daarboven bestaat de kans op een zuurstof vergiftiging. Deze is op diepte zeer gevaarlijk. Wanneer de vergifting optreed zijn er een aantal tekenen en symptomen. Het ezelsbruggetje hier is VENTID. Dit staat voor:
| V | Visual impairment | Problemen met het zichtsvermogen |
| E | Ear ringing | Klingelend geluid in de oren |
| N | Nausea | Misselijkheid |
| T | Twitching | Stuiptrekkingen (ook in het gezicht |
| I | Irritability | Geïrriteerd gedrag |
| D | Dizzyness | Duizeligheid |
Met name de stuiptrekkingen zijn gevaarlijk, hierbij kan je onderwater op diepte jouw ademautomaat verliezen. Wat de gevolgen dan zijn, hoeven we niet uit te leggen toch?
Vind je dit een interessant onderwerp, dan is het goed om je te verdiepen in de PADI Nitrox specialty. Dit is een korte droge cursus, waar je leer duiken met verrijkte lucht. Hier leer je ook meer over partiële druk bij duiken.